O zabawie dziecka napisano już wiele artykułów. Podzielono zabawy na kategorie, nadano im nazwy i na studiach pedagogicznych studenci uczą się tych regułek. Przede wszystkim należy pamiętać, że zabawa jest po prostu naturalnym zajęciem dziecka,jego sposobem na poznawanie i rozwijanie samego siebie.
Warto dla porządku umieć scharakteryzować pewne cechy, które odróżniają zabawę od innych form aktywności człowieka, by nie popełniać błędów przy organizacji czasu dziecka.
Dla przypomnienia i ku rozwadze opiekunów dziecięcych przypominamy kilka prawd o zabawie:
• zabawa jest działaniem swobodnym, podjętym nie pod przymusem
• zabawa jest bezinteresowna!
• zabawa angażuje umysł i emocje dziecka
• zabawy odbywają się w różnym czasie i przestrzeni, a w toku zabawy tworzy się pewien porządek i reguły
• w zabawie dziecko może być samo lub może zapraszać do swojego świata zabawy innych ludzi
Istnieje klasyczny podział zabaw na: tematyczne, konstrukcyjne, poznawcze – dydaktyczne, ruchowe, plastyczne, muzyczne i kombinacje powyższych.
Dziecko, bawiąc się, spontanicznie pokazuje nam swoje zainteresowania, bogactwo swych uczuć i swobodę myślenia. Patrzmy więc, słuchajmy, obserwujmy i… nie przeszkadzajmy mu w zabawie! Pozwólmy dziecku bawić się w różnych miejscach, w otoczeniu innych dzieci i rozmaitych przedmiotów. Dziecko, bawiąc się, daje nam informację o sobie. Prezentuje swój własny, niepowtarzalny sposób myślenia, uspołecznienia, samodzielności w rozstrzyganiu różnych spraw. Tworzy nowe sytuacje, zaskakuje odpowiedziami na nasze pytania i pomysłowością rozwiązań.
Jakie zabawy kochają dzieci?
Na pytanie, jakie zabawy najbardziej kochają dzieci, w różnych artykułach prezentowane są zazwyczaj wypowiedzi dorosłych – rodziców, babć, dziadków, opiekunów, nauczycieli, naukowców. My uznaliśmy, że najlepiej będzie, gdy na ten temat wypowiedzą się najlepsi eksperci od „tych spraw” – czyli przedszkolaki. Postanowiliśmy porozmawiać z nimi na temat zabawy. Zapytaliśmy więc dziewczynki i chłopców z Niepublicznego Przedszkola „Mierzynkowo” w Mierzynie koło Szczecina:
Czy lubicie się bawić?
W odpowiedzi otrzymaliśmy stuprocentowe, radosne, wesołe TAK! oraz tajemnicze szelmowskie uśmiechy (nie mamy zamiaru mówić ci o wszystkim…)
A dlaczego lubicie się bawić?
Odpowiedzi posypały się jak z rękawa:
„ Bo mi się wtedy zakręca w biodrze.”
„ Bo jak się bawię, to mama i tato nie każą mi jeść.”
„ Dzisiaj jestem trochę Mini i trochę Uks, Uks.”
„ Muszę się bawić, bo mam wtedy dobry humor.”
„Bo przedszkole jest wtedy zabalone. Od balonów? Nie, od balu.”
„ No, bo jestem trochę komik i konik.”
„ Ja się nie lubię bawić, ja lubię się ba – wić!”
„ Bawimy się na dworze jak jest źdźbła…”
„ Bo jak się ma Złomka, to trzeba się nim bawić.”
„ Kiedy się bawię, to mi cieplej bije serduszko”
„ Jak się bawię, to mnie dziewczyny nie mogą dogonić”
„Prawda, że jak się bawię to jestem najsilniejszy?”
„ Jak to, nie wiesz?– Bo ja jestem wtedy taka Maka – Paka – Kokardelcia.”
„ W przedszkolu wszyscy się bawimy, nawet bociany.”
W co najchętniej lubisz się bawić?
„ Jak to w co? – We wszystko!”
„ No właśnie!” – dodały dzieci i…dały nam do zrozumienia, żeby im nie przeszkadzać…
Po uzyskaniu takich odpowiedzi nie mamy wątpliwości – dzieciaki z Mierzynkowa uwielbiają swobodne zabawy i w praktyce realizują własne maksymy.
Z tego powodu polecamy szczególnej uwadze rodziców i nauczycieli fakt, że w zabawie dziecięcej aktywny jest umysł dziecka i jego serce. Dlatego miejmy zrozumienie dla dziecięcej niezgody na opuszczanie przedszkola w chwili realizacji najpiękniejszej przygody jego piórka, patyczka, samochodzika czy kredki…
Czas zabawy to dla dziecka wolność, swoboda, przyjemność i piękno. To także rozwój, zdobywanie doświadczenia, wiadomości, umiejętności oraz wszelakich sprawności. Ekspresyjne powiedzonko dzieci „super zabawa!” oznacza, że zabawa podejmowana z inicjatywy dziecka nie tylko sprawia mu przyjemność i frajdę, ale jest bezinteresowna, swobodna, motywowana wewnętrznie („ ja chcę”) i bardzo rozwija dziecko.
A takiego nastawienia w życiu do wykonywania wielu czynności i przedsięwzięć, jakie codziennie mają w „Mierzynkowie” przedszkolaki – życzę wszystkim dorosłym!
Ewa Rutkowska, specjalista pedagog dziecięcy, dyrektor Przedszkola Niepublicznego Mierzynkowo.
