Wyobrażenie dziecka o sobie może decydować o tym, czy dziecko osiągnie w dorosłym życiu to, co ma dla niego wartość. Carol Dweck, wybitna badaczka psychologii motywacji uważa, że aby dzieci mogły rozwijać swój potencjał, potrzebna jest pewna postawa, którą nazywa ona nastawieniem rozwojowym.
Nastawienie jest kluczowe
Kiedy dajemy dzieciom zadania odrobinę za trudne, możemy zaobserwować wyraźnie zarysowujące się dwie postawy: zniechęcenie i powrót do zadań łatwiejszych lub radość i większą motywację do podejmowania kolejnych wyzwań. Czym różnią się od siebie te dzieci? Badania wykazują, że różnią się one nastawieniem do siebie samych, swoich cech i możliwości.
Postawa opisana powyżej jako pierwsza to nastawienie stałościowe, czyli podświadome przekonania, że cechy ludzkie ustalone są raz na zawsze. Drugą postawę reprezentowały dzieci o nastawieniu rozwojowym. Podświadomie wiedziały one, że wszystkie cechy (w tym intelekt) można rozwijać przez zastosowanie odpowiedniej strategii. Nie tylko nie zniechęcały się porażkami, ale w ogóle zdawały się ich nie dostrzegać.
Carol Dweck pisze w swojej książce „Nowa psychologia sukcesu”: To niesamowite, że tylko jedno przekonanie, że mogę zmienić swój charakter i intelekt, daje dzieciom upodobanie do wyzwań, wiarę w znaczenie wysiłku, elastyczność w obliczu niepowodzeń i bardziej kreatywne osiągnięcia. Robert Sternberg, współczesny ekspert od inteligencji uważa, że głównym czynnikiem, który decyduje o tym, czy dziecko osiągnie mistrzostwo nie są wrodzone zdolności, ale celowe zaangażowanie w rozwój.
W Akademii Nauki uczymy, jak się uczyć, a jednocześnie pielęgnujemy nastawienie rozwojowe. Rodziców zainteresowanych takim podejściem zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą zajęć edukacyjnych dla dzieci oraz do skorzystania z naszych warsztatów. Informacje o wydarzeniach znajdziecie Państwo na profilu FB „Akademia Nauki Szczecin”.
| Osoby stałościowe wierzą, że: | Osoby zmiennościowe wierzą, że: |
| · Zwyciężają ci, co są zdolniejsi.
· Porażka cię określa (sukces = talent, porażka = brak talentu). · Wysiłek jest dla tych, co nie mają talentu (syndrom zera i bohatera). |
· Sukces to dawanie z siebie wszystkiego.
· Porażka nie określa, kim jesteś. · Rezultat to wynik pracowitości i strategii. |
| KONSEKWENCJE | |
| · Przejmują się swoim wizerunkiem.
· Muszą ciągle udowadniać swoją inteligencję lub inne talenty. · Źle znoszą porażki. · Rezygnują z trudnych zadań. · Jeśli im nie wychodzi, obwiniają siebie lub innych. · Najczęściej uczą się mechanicznie. |
· Uczą się, bo chcą poznać nowe rzeczy.
· Porażka motywuje ich do zmiany strategii bądź wysiłku. · Zazwyczaj stosują skuteczne metody uczenia się. · Lubią wyzwania. · Wiedzą, że mogą się zmienić. |
Wszyscy urodziliśmy się rozwojowi
Każdy z nas urodził się z potężnym impulsem rozwojowym. Twoje dziecko już jako niemowlę każdego dnia dążyło do tego, aby wyjść poza dotychczasowe ograniczenia. Ucząc się chodzić czy mówić, nasze maluchy nie przejmowały się tym, że upadają, popełniają błędy i nie martwiły tym, że mogą się ośmieszyć. Jednak kiedy dzieci osiągają zdolność do samooceny, niektóre z nich zaczynają obawiać się wyzwań. Martwią się, że okażą się głupie czy niezdolne. Co sprawia że dzieci przestają podchodzić do nauki z entuzjazmem?
Negatywne etykiety zabijają zdolności dziecka
Nadmierny krytycyzm tworzy nastawienie stałościowe. Jesper Juul, światowej sławy terapeuta rodzinny, zwykł mawiać, że czasami podłoga lepiej wychowuje dziecko niż rodzic. Podłoga nie prawi morałów i nie gdera „A nie mówiłem! Gdybyś mnie słuchał, to byś nie upadł”. Podłoga sprawia, że dziecko zaczyna rozumieć, że zawsze kiedy uczy się rzeczy nowych, może się zdarzyć, że sprawi sobie ból. Takie jest życie! Podłoga nie krytykuje i nie poniża. Nikt nie krytykuje niemowlaka za jego porażki. Zachowaj tę postawę, a Twoje dziecko zawsze będzie chciało się uczyć i poznawać nowe rzeczy. Negatywne zaszufladkowanie sprawia, że dzieci martwią się, że naprawdę zasługują na negatywną etykietę, którą otrzymały.
Syn: Ale jestem niezdarą.
Ojciec: Nie mówimy w ten sposób, kiedy wysypią się gwoździe.
Syn: A co mówimy?
Ojciec: Wysypałem gwoździe, teraz je pozbieram.
Syn: I tyle?
Ojciec: Tak, tyle.
Syn: Dziękuję, tato.
Chwalenie, które szkodzi
Kiedy dziecko otrzymuje pozytywną etykietę może obawiać się, że ją utraci. Dzieci chwalone za inteligencję czują się głupsze, kiedy poniosą porażkę i w efekcie zaczynają unikać wyzwań.
Podczas badania, które przeprowadziła Dweck, licealistom rozdano testy, z którymi dość dobrze sobie poradzili. Kiedy skończyli, zostali pochwaleni. Jedni byli chwaleni za talenty i umiejętności: „Jesteś inteligentny, masz do tego głowę”. Inni otrzymali pochwałę za włożony wysiłek: „Osiągnąłeś doskonały wynik, widać, że się do tego przyłożyłeś”. Chwalenie za talent popchnęło uczniów w stronę nastawienia na stałość i zaczęli oni zdradzać wszystkie jego oznaki: odrzucali trudne i nowe zadania, nie chcieli robić niczego, co mogłoby obnażyć słabości i poddać w wątpliwość ich inteligencję i talent. Uczniom chwalonym za wysiłek nowe zadania nadal się podobały, a wielu z nich stwierdziło, że „najtrudniejsze są najfajniejsze”.
5 kroków do nastawienia rozwojowego
Nastawienie rozwojowe to największy dar, który można dać dziecku. Osoby o tym nastawieniu są bardziej wytrwałe w dążeniu do celu i częściej osiągają to, co jest dla nich wartościowe w życiu. Kiedy dziecko prezentuje nastawienie na rozwój, etykiety nie przeszkadzają mu funkcjonowaniu, gdyż to nastawienie je neutralizuje. Jako że wszyscy urodziliśmy się z nastawieniem na rozwój, zmiana nastawienia dziecka ze stałości na zmienność może dokonać się błyskawicznie. Oto pięć kroków do zmiany nastawienia ze stałościowego na zmiennościowe:
- Omów teorię. Porozmawiaj z dzieckiem o zmianach, które zachodzą w mózgu na skutek uczenia się. Poszukaj artykułów o neuroplastyce i rozbudowie sieci neuronów w wyniku stymulacji. Taką rozmowę można przeprowadzić nawet z bardzo małym dzieckiem z przedszkola.
- Jak najczęściej dawaj dziecku „komunikaty rozwojowe”:
- Twój mózg jest jak mięsień; ćwicząc go, stajesz się bystrzejszy.
- Kiedy robisz to zadanie z matematyki, twój mózg dosłownie się zmienia; przybywa w nim nowych połączeń między neuronami i stajesz się bardziej inteligentny.
- Inteligencja nie jest cechą daną raz na zawsze, tylko zdolnością, która rozwija się dzięki pracy umysłowej.
- Robimy rzeczy trudne, bo to najbardziej rozwija mózg.
- Od rzeczy trudnych rośnie mózg.
- Twoja osobowość nie jest wykuta w skale, możesz zmienić swój charakter.
- Rezultat = pracowitość + strategia.
- Postaraj się bardziej, a twój mózg się zmieni.
- Zmień strategię.
- Nie ma porażki, jest informacja.
- Chwal rozwojowo. Dostrzegaj wysiłek i strategię, a nie talenty i umiejętności.
Zamiast „jesteś inteligentna”, możesz powiedzieć:
- Widzę, że się starałaś.
- Podoba mi się sposób, w jaki to zrobiłaś.
- Jak to zrobiłaś?
- Cieszę się, że sprawia ci radość to, co osiągnęłaś.
- Widzę, że cię to kręci!
- Podziwiam twój sposób rozumowania.
- Nie krytykuj i nie etykietuj negatywnie. Możesz powiedzieć, co widzisz i co czujesz zamiast oceniać.
Zamiast „niezdara” możesz powiedzieć po prostu: „Rozsypałeś, teraz posprzątaj”. Zamiast ocenić, że dziecko jest „bałaganiarzem” możesz powiedzieć: „Czuję smutek, kiedy widzę, jak trzeci dzień brudne skarpetki leżą na podłodze”.
- Świeć własnym przykładem. Rodzicu, ty też możesz się zmienić, jeżeli się postarasz! Każda prawidłowo udzielona pochwała czy powstrzymanie się od krytyki sprawia, że twój mózg się zmienia, przybywają w nim nowe połączenia i stajesz się bystrzejszy! Nie ustawaj w wysiłku!
Akademia Nauki – miejsce gdzie dzieci rozwijają skrzydła
Od 20 lat prowadzimy kursy rozwijające potencjał intelektualny oraz emocjonalny dzieci i młodzieży. Rokrocznie w naszych programach bierze udział 5000 dzieci w całej Polsce, poczynając od przedszkolaków, na młodzieży szkolnej i gimnazjalnej kończąc.
Dzieci przedszkolne uczą się czytania Metodą Zaangażowania Emocjonalnego oraz wykonują szereg eksperymentów, które wprowadzają je w świat nauki (np. trzylatki i czterolatki dowiadują się, dlaczego samolot lata). Niektórzy dorośli, którzy nie znają rzeczywistego potencjału małych dzieci, początkowo uważają, że są to rzeczy trudne, ale dzieci uwielbiają te zajęcia, bo wszystko dzieje się przez zabawę i w przyjaznej atmosferze. Mali absolwenci naszych kursów idą do szkoły z umiejętnością czytania, rozwiniętą ciekawością, dużą wiedzą, gęstą siecią neuronów i z postawą rozwojową.
Starsze dzieci i młodzież uczą się biegle czytać, opanowują techniki pamięciowe i strategie uczenia się. Zaczynają lepiej uczyć się w szkole, bo trening sprawia, że w ich mózgach tworzą się nowe połączenia między neuronam, w wyniku czego poczynają dysponować większym potencjałem intelektualnym. Techniki poznane w Akademii pozwalają dzieciom i młodzieży opracować własne strategie uczenia się, dzięki czemu czas nauki skraca się i jest bardziej efektywny.
Jeżeli Twoja pociecha weźmie udział w naszych programach, wiele razy usłyszy podczas zajęć, że jej mózg się zmienia i staje się bystrzejszy. Podczas zajęć robimy rzeczy trudne, bo one sprawiają, że mózgi dzieci rozwijają się najszybciej. Nasi trenerzy są wymagający, ale równocześnie życzliwi i wspierający, bo każde dziecko traktowane jest tutaj jak geniusz.
Trzecioklasistka uczy matematyki starszego brata
Od trzech lat prowadzimy kursy matematyczne dla dzieci w całej Polsce. Wzięło w nich udział blisko 2000 dzieci. Każde dziecko może rozwinąć swoje matematyczne zdolności.
Program Mistrzowie Matematyki oparty jest na założeniach Roberta i Ellen Kaplanów, profesorów matematyki z Uniwersytetu w Harvardzie. Twierdzą oni, że każde dziecko ma matematyczny talent i w każdym dziecku można go obudzić, jeżeli stawia się przed dzieckiem odpowiednie problemy, które zainspirują je do myślenia i szukania rozwiązań.
Niedawno spotkałem tatę, którego córeczka uczestniczy w kursie Mistrzowie Matematyki. Oto historia, którą mi opowiedział:
„Ostatnio zobaczyłem, że moja córka, trzecioklasistka, tłumaczy coś z zaangażowaniem mojemu synowi, który chodzi do szóstej klasy.
– Co robicie? – zapytałem.
– Julka tłumaczy mi twierdzenie Pitagorasa, bo nie zrozumiałem tego w szkole, a ona dobrze to umie wyjaśnić.
Spodziewałem się dużo po tym kursie, ale to przeszło trochę moje oczekiwania!
Innym razem wszedłem do pokoju córki i zobaczyłem, że pisze coś z przejęciem w zeszycie. Na pytanie, czym się zajmuje, odpowiedziała ze szczerym uśmiechem:
– Rozwiązuję macierze.
– Macierze? – zdziwiłem się. – Przecież to trudne, ja to miałem dopiero na studiach.
– Nie, tatusiu, to łatwe, jak chcesz to ci to wytłumaczę”.
Tata powiedział, że wcześniej córka uczyła się matematyki przeciętnie, nie miała problemów w szkole, ale nie wykazywała też większego entuzjazmu. Zapisał ją do Akademii kiedy zauważył, że zaczęła tracić wiarę w siebie, gdy zmieniła się jej nauczycielka.
„Teraz z radością obserwuję, że jej zaangażowanie i wysiłek sprawiają, że rozwija się ona na polu matematyki” – powiedział zadowolony tata.
Biegłe czytanie
Jeżeli poprosimy o wskazanie nam najlepszych uczniów w szkole, szybko odkryjemy, że są oni biegłymi czytelnikami. Zazwyczaj tak się dzieje.
Dzieci, które nie potrafią czytać lub mają z czytaniem problemy, przeżywają w szkole więcej frustracji i trudności, nawet jeżeli są bardzo inteligentne. Nie wszystkie mogą osiągnąć biegłość w czytaniu, ucząc się metodami stosowanymi w szkole. Na szczęście są też inne, innowacyjne metody nauki i podnoszenia sprawności czytania, dzięki którym praktycznie każde dziecko może stać się biegłym czytelnikiem.
Czytanie rozwija inteligencję i wyobraźnię. Oczytane dzieci często dysponują większą wiedzą niż rówieśnicy, mają bogatsze słownictwo i ładniej się wypowiadają. Nie jest to regułą, ale dzieci sprawnie czytające lepiej znają ortografię i mniej są narażone na szkolny stres. Biegle czytające dziecko radzi sobie lepiej nawet w matematyce. Badania wykazują, że wiele błędów przy rozwiązywaniu zadań bierze się z niezrozumienia ich treści.
Zapraszamy na Dni Otwarte w Akademii Nauki gdzie państwa dzieci będą mogły wziąć udział w bezpłatnych lekcjach pokazowych. Więcej informacji znajduje się na www.AkademiaNauki.pl
Programy Akademii Nauki dla dzieci w wieku przedszkolnym:
Mały Odkrywca – przygoda z czytaniem i nauką (dla dzieci w wieku 3-6 lat)
Mali Mistrzowie Matematyki – program rozbudzający talenty matematyczne (dla dzieci w wieku 6 lat)
Programy Akademii Nauki dla dzieci i młodzieży:
Mądre Dziecko „Dobry Start” – dedykowany dzieciom z klas 1 i 2
Mądre Dziecko – dla dzieci z klas 3 i 4
Uczeń z Charakterem – dla dzieci z klas 5 i 6
Gimnazjalista z Klasą – dla młodzieży z klas 7 i 8 oraz gimnazjum
Mali Mistrzowie Matematyki – dla dzieci z klas 0-1
Mistrzowie Matematyki – dla dzieci z klas 2-3
Mistrzowie Matematyki – dla dzieci z klas 3-4
Mistrzowie Matematyki – dla dzieci z klas 4-5
Mistrzowie Matematyki – dla dzieci z klas 5-6
Zapraszamy na Dni Otwarte w Akademii Nauki, gdzie państwa dzieci będą mogły wziąć udział w bezpłatnych lekcjach pokazowych! Informacje o wydarzeniach znajdziecie Państwo na profilu FB „Akademia Nauki Szczecin”.
